نمایشگاه کتاب، عرصه عمومی برای حضور مردم در کنار هم است، عرصه عمومی که عامل پیونددهنده افراد در آن، کتاب است.
به گزارش ستاد خبری سیوچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، نمایشگاه کتاب را می‌توان مهم‌ترین اتفاق مردمی در کشور دانست.
نمایشگاه کتاب سی‌وچهارم، بیستم اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲ آغاز شد؛ روزی که با باران بهاری همراه بود و افتتاحیه‌ای مردمی را در سرای «کوشک کتاب» رقم زد.مردم در گروه‌های سنی مختلف به این نمایشگاه می‌آیند، زیر سایه‌بان‌ها یا صندلی‌ها می‌نشینند و بعضی‌ها هم در فضای سبز. گاهی خوراکی دستشان است و در دست اکثر افراد هم کیسه‌ای از کتاب دیده می‌شد.
مهم‌ترین اتفاق نمایشگاه کتاب را می‌توان دیدار مقام معظم رهبری (مدظله العالی) دانست. ایشان نزدیک به سه ساعت از غرفه‌های ناشران در نمایشگاه دیدن کردند و با بعضی ناشران، نویسندگان و کارشناسان حوزه نشر در غرفه‌های مختلف گفت‌وگو داشتند و کتاب‌های تازه منتشرشده ناشران را دیدند. از سوی بعضی ناشران مسائل و مشکلات مربوط به نشر مثل کاغذ، گرانی و توزیع کتاب مطرح شد و ایشان هم پاسخ‌هایی دادند و نکاتی را مطرح کردند. بعضی نکات را هم به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و دیگر مسئولان این حوزه یادآور شدند. در انتها هم در مصاحبه‌ای نظرات خودشان را درباره مسائل مختلف صنعت نشر مثل اهمیت کتابخوانی، موضوع کاغذ، تر‌ویج کتاب، تر‌جمه معکوس و کتاب‌های حوزه کودک و نوجوان و اهمیت کتاب برای کودک و نوجوان بیان کردند.
سید ابراهیم رئیسی؛ رئیس‌جمهور نیز از این رویداد فرهنگی بازدید و در بخش کودک و نوجوان به گفت‌وگو با ناشران آثار این حوزه پرداخت و دغدغه‌هایشان را شنید.
تاجیکستان و حضوری پررنگ در نمایشگاه کتاب:
کشور تاجیکستان هم به‌عنوان میهمان ویژه نمایشگاه کتاب در بخش بین‌الملل و خارجی حضوری پررنگ داشت و تمام تلاش خود را برای معرفی فرهنگ این کشور فارسی‌زبان به‌کار برد. در این بخش ناشرانی از کشورهای تر‌کیه، آذربایجان، یمن، روسیه، سوریه، پاکستان، افغانستان، عمان، بوسنی و هرزگوین، عراق و قطر نیز حضور داشتند. در مجموع ۴۰ کشور خارجی آثار خود را در سیوچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به نمایش گذاشتند.
غرفه‌های متفاوت بخش کودک و نوجوان :
در بخش کودک و نوجوان هم غرفه‌های متفاوتی حضور داشتند؛ برای مثال یکی از این غرفه‌ها «پاتوق دهه هشتادی‌ها» وابسته به آستان قدس رضوی بود که نوجوانان دهه هشتادی می‌توانستند در آن حضور یابند و با هم بحث و گفت‌وگو کنند. همچنین مکان‌هایی تعبیه شده بود که کودکان می‌توانستند در آن بازی و نقاشی کنند.
سراهایی برای انتقاد و گفت‌وگو:
امسال نمایشگاه کتاب در نگاه مردمی سعی کرد متفاوت‌تر از سال گذشته عمل کند و در سراهای مختلف نشست‌هایی را برای اهل قلم برگزار کرد که اغلب آن‌ها با استقبال مردم همراه بود. در این نمایشگاه «کوشک کتاب»، «گوشه نقد»، «کتاب آرا»، «سینما کتاب» و سراهای «جوایز کتاب سال» و سرای کودک و نوجوان، سرای کارگاه‌های آموزشی و سالن یاس میزبان علاقه‌مندان بودند.
سالن یاس مکانی برای معرفی تازه‌های نشر:
سالن یاس سیوچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در بخش «کتابیاران» واقع در نیم‌طبقه دوم شبستان مصلای امام خمینی (ره) قرار گرفته بود؛ سالنی که پنج سال است در نمایشگاه کتاب تهران برپا می‌شود و فضایی برای مخاطبان و اهالی نشر محسوب می‌شود تا با تازه‌های نشر کشور آشنا شوند.
سالن «یاس» که دورتا دور آن با عکس مشاهیر حوزه‌های مختلف مانند رضا داوری اردکانی، اصغر طاهرزاده، شیخ حیسن انصاریان، جواد محقق، جلال‌الدین فارسی، حشمت‌الله قنبری همدانی، حجت‌السلام علی‌ذوالعلم، حسین اسرافیلی، امام موسی صدر، حسن رحیم‌پور ازغدی، علامه حسن‌زاده آملی و… پوشانده شده بود. این سالن امسال ۱۰ تا ۱۳ هزار عنوان کتاب چاپ جدید را در بخش‌های فلسفه، روانشناسی، علوم اجتماعی، ادبیات، کودک و نوجوان، دین و شعر به مخاطبان معرفی کرد.
غرفه‌هایی متفاوت در نمایشگاه کتاب:
غرفه‌هایی نیز با دکور متفاوت در نمایشگاه کتاب تهران حضور داشتند که از جمله آن‌ها می‌توان به نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی و مرکز اسناد و کتابخانه ملی ایران اشاره کرد که تلاش کردند ضمن فروش و معرفی آثار خود با دکورهای متفاوت، نظر بازدیدکنندگان را به سمت خود جلب کنند. این غرفه‌ها همچنین نشست‌هایی را برای مخاطبان خود برگزار کردند.
سالنی برای تعامل «کتاب و سینما»
یکی دیگر از بخش‌های جدید نمایشگاه کتاب سی‌وچهارم سالن «سینما کتاب» بود. این سالن در نیم‌طبقه اول شبستان واقع بود و فروش کتاب نداشت و تنها آثار را برای مخاطبان خود معرفی می‌کرد. کتاب‌های معرفی‌شده در این غرفه همه از آثار انتشارات انجمن سینمای جوانان ایران بود و بحث‌های تخصصی درباره سینمای اقتباسی را شامل می‌شد. در ایام برگزاری این نمایشگاه انیمیشن «لوپتو» و فیلم‌هایی از جمله «غریب»، «دسته دختران» و «هناس» در سالن این سالن اکران شدند.
دیوار آزاد برای بیان عقاید مردم
در سیوچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، ۹ دیوار با نام دیوار آزاد در شبستان اصلی مصلی قرار گرفته بود که افراد عقاید خود را درباره موضوعات مختلف به‌‌ویژه موضوع حجاب در آن می‌نوشتند.
شاعرانی که به میان مردم رفتند
در نمایشگاه کتاب امسال بازیگرانی برای اجرای پرفورمنس (نمایش اجرایی) استخدام شدند که با گریم و لباس خاص در نقش شاعران کهن و نویسندگان معاصر بین مردم حضور پیدا می‌کردند. این بازیگران در نقش سعدی، فردوسی، خیام، مولانا، حافظ و جلال آل احمد، در حالی که کتابی زیر بغل داشتند، در محوطه نمایشگاه راه می‌رفتند. بـا کسی صحبت نمی‌کردند، فقط راه می‌رفتند و اجازه می‌دادند مردم با آن‌ها عکس بگیرند.
معرفی نشریات در نمایشگاه کتاب
بخش نشریات هم در راهرو ۲۶ شبستان مصلی، برای معرفی ۱۴ نشریه به علاقه‌مندان برپا شده بود.
نشریات مختلف از‌جمله «الهدی»، «بهایی‌شناسی»، «آگاهی نو»، «فکرآورد»، «عصر اندیشه»، «نسیم بیداری»، «خیمه»، «طبل»، «شطرنج»، «دنیای سلامت»، «دنیای تغذیه»، «کودک و سلامت»، «بخارا» و «آشپزباشی» در این راهرو دیده می‌شدند.
برگزاری نمایشگاه مجازی در کنار نمایشگاه حضوری
بیماری کرونا بر هرچه تاثیر منفی گذاشت، برای نمایشگاه کتاب تهران اتفاقی مهم را رقم زد و آن برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب بود. این نمایشگاه چند سالی است که فعالیت خود را آغاز کرده و از سال گذشته نیز همزمان با نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران فعال بود. یکی از نکات حائز اهمیت این دوره و این بخش، افزوده شدن کتابفروشان به بخش مجازی و حضورشان در نمایشگاه کتاب سی‌وچهارم بود. به گفته علی رمضانی، سخنگو و قائم‌مقام سیوچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، این بخش تا پایان ساعت ۲۱ روز جمعه ۲۹ اردیبهشت ۱۱۴ میلیارد تومان فروش ثبت کرد که ۹۵ میلیارد تومان سهم ناشران و ۱۹ میلیارد تومان آن سهم کتابفروشان بود.
برگزاری نشست‌های خبری برای اطلاع‌رسانی به خبرنگاران
یکی دیگر از اتفاقات امسال نمایشگاه کتاب برگزاری نشست‌های خبری با حضور علی رمضانی، سخنگو و قائم‌مقام سیوچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و مدیرعامل خانه کتاب ایران با خبرنگاران بود. او در این نشست‌ها برنامه‌های مختلف نمایشگاه کتاب و آمار فروش (بخش حضوری و مجازی) را اعلام می‌کرد.
رمضانی همچنین در آخرین نشست خبری خود در نمایشگاه کتاب از فروش ۳۳۹ میلیارد تومانی خرید کتاب در بخش مجازی و فیزیکی تا پایان روز دهم نمایشگاه (جمعه بیست‌ونهم اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲) خبر داد.
و در پایان
در یک نمای کلی، نمایشگاه کتاب عرصه عمومی برای حضور مردم در کنار هم است، عرصه عمومی که عامل پیونددهنده افراد در آن کتاب است. آن‌ها که می‌آیند، چه کتاب بخرند یا نخرند، قطعا این نمایشگاه را دوست دارند و وظیفه مسئولان است که در راستای ارائه بیشتر تسهیلات به مخاطبان این نمایشگاه بکوشند.
سیوچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از بیستم تا سی‌ام اردیبهشت ۱۴۰۲ در مصلی امام خمینی (ره) و همزمان به‌صورت مجازی در ketab.ir برپا شد.
